بر پايه اين گزارش، درآمد ساليانه خانوارهاي شهري داراي سرپرست مزد و حقوق بگير بخش خصوصي در کمترين ميزان ساليانه ۴ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان و حتي کمتر و در بيشترين ميزان نيز ساليانه ۱۹ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان و شايد بيشتر باشد. به بيان ديگر دستکم ۲۲.۳۵ درصد خانوارهاي حقوق بگير ساکن شهرها در بدترين حالت ماهيانه ۳۷۵ هزار تومان هزينه دارند.
اين گروه از حقوق بگيران که در دهک اول طبقه بندي مي شوند در واقع کم درآمدترين گروه هاي اجتماعي نيز هستند به نحوي که ۷.۳۲ درصد خانوارهاي اين گروه درآمدي ماهيانه تنها ۳۷۵ هزار تومان درآمد دارند که احتمالا مي توان گفت فرد شاغلي در اين خانوارها وجود ندارد و رقم ۳۷۵ هزار تومان نيز مربوط به يارانه نقدي و يا کمک سازمان حمايتي مي شود.
دهک دوم درآمدي از حقوق بگيران طبق بررسي ها و تحقيقات وزارت کار ساليانه ۴ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۶ ميليون تومان درآمد دارند. هرچند اين گروه از دهک اول اوضاع اندکي بهتر دارد ولي ۲۴.۳۶ درصد خانوارهاي اين گروه درآمدي ماهيانه دستکم ۳۷۵ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان هزينه دارند و اين مسئله باعث فشار معيشتي به آنها به دليل پايين بودن درآمد مي شود.
اين گروه درآمدي بيانگر آن است که برخي گروه هاي جامعه در ماه حتي درآمدي به اندازه حداقل مزد مصوب شوراي عالي کار به ميزان ۸۱۲ هزار تومان در سال ۹۵ را نيز ندارند. در عين حال، در دهک دوم حقوق بگيران بخش خصوصي کشور، ۲۱.۸۷ درصد خانوارها ماهيانه ۳۷۵ هزار تومان تا نهايتا ۵۰۰ هزار تومان درآمد دارند.
در گروه سوم درآمدي نيز گروه قابل توجهي از سرپرستان خانوار ساليانه ۶ تا ۷ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد دارند و طبق بررسي ها ۳۱.۲۶ درصد شاغلان اين گروه درآمدي، ماهيانه نهايتا ۶۲۵ هزار تومان درآمد دارند و ۳۲ درصد خانوارها نيز به همين اندازه هزينه مي کنند.
گروه چهارم ساليانه ۷.۵ تا ۹ ميليون تومان درآمد دارند و ۳۳.۸۷ درصد خانوارهاي اين گروه جامعه در چنين وضعيتي هستند. از سويي، ۳۱.۷ درصد خانوارهاي دهک چهارم نيز ماهيانه ۷۵۰ هزار تومان هزينه زندگي دارند. حدود ۳۵ درصد از کل حقوق بگيراني که در اين گروه مزدي قرار مي گيرند، ماهيانه درآمد و هزينه هاي متفاوتي دارند که مي تواند بين ۶۲۵ هزار تومان تا ۷۵۰ هزار تومان در نوسان باشد.
براي گروه پنجم درآمدي نيز درآمدي به ميزان ۹ تا ۱۰ ميليون تومان در سال برآورد شده که نشان مي دهد ۴۳.۲۹ درصد خانوارهاي اين دهک ماهيانه ۷۵۰ تا ۸۳۳ هزار تومان درآمد دارند که مي توان در اين گروه حداقل بگيران را جا داد. بنابراين مي توان اينگونه گفت که بخش قابل توجهي از شاغلان فعلي بازار کار و دستکم آنهايي که در سال هاي اوليه اشتغال خود قرار دارند، حداقل بگير هستند. در اين گروه درآمدي، ۳۶.۴۱ درصد سرپرستان خانوار ماهيانه تا ۸۳۳ هزار تومان هزينه دارند.
اما در گروه ششم درآمدي از حقوق بگيران بخش خصوصي، افراد ساليانه ۱۰ تا ۱۲ ميليون تومان درآمد دارند. همچنين در اين گروه، ۴۱.۱۸ درصد شاغلان ماهيانه ۸۳۳ تا يک ميليون تومان هزينه دارند و ۳۹.۶۹ درصد افراد نيز به همين ميزان در ماه درآمد کسب مي کنند. بنابراين تا دهک ششم، قريب به اتفاق سرپرستان خانوار با درآمدهاي پايين و کسري معيشتي مواجه هستند.
درآمد ساليانه ۱۲ تا ۱۴ ميليون تومان براي گروه ۷ درآمدي است که در اين بخش نيز ۳۷.۶۴ درصد خانوارها ماهيانه يک تا يک ميليون و ۱۶۶ هزار تومان هزينه دارند و ۳۷.۲۰ درصد افراد نيز به همين ميزان درآمد کسب مي کنند. هرچند گزارش وزارت کار بر اساس داده هاي سال ۹۳ تنظيم شده، اما نگاهي به گزارشات معيشتي کارگران نشان مي دهد که اين ارقام با واقعيت هاي هزينه اي خانوار فاصله زيادي دارد و افراد دستکم ۵۰ درصد کسري درآمدي را تجربه مي کنند.
در گروه ۸ درآمدي جامعه حقوق بگيران بخش خصوصي، شاغلان ساليانه ۱۴ تا ۱۶ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد کسب مي کنند. دستکم در اين گروه درآمدي، ۳۷.۲۰ درصد افراد چنين وضعيتي را دارند و ۳۶.۵۰ درصد خانوارها نيز ماهيانه يک ميليون و ۱۶۶ هزار تومان تا يک ميليون و ۳۳۳ هزار تومان هزينه زندگي دارند. در عين حال، بايد توجه داشت که هزينه و درآمد شاغلان در شهرهاي مختلف کشور متفاوت بوده و در کلانشهرها قطعا ارقام مربوط به مخارج و درآمد خانوارها با موارد يادشده تفاوت هايي دارد.
دهک ۹ درآمدي ساليانه ۱۶ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان تا ۱۹ ميليون و ۵۰۰ هزار تومان درآمد دارند و اين روند براي ۳۸.۲۸ درصد شاغلان اين دهک صدق مي کند. همچنين ۳۰.۹۶ درصد شاغلان در اين گروه ماهيانه يک ميليون و ۳۳۳ هزار تومان تا يک ميليون و ۶۲۵ هزار تومان هزينه دارند.
در دهک ۱۰ درآمدي که شاغلان بخش خصوصي داراي بالاترين ميزان حقوق و دستمزد قرار دارند، ۲۳.۰۴ درصد افراد در ماه داراي درآمدي بالاتر از يک ميليون و ۶۲۵ هزار تومان هستند و در اين بخش نيز ۲۳.۷۳ درصد سرپرستان خانوار ماهيانه به همين ميزان و بيشتر مخارج دارند.
هرچند مي توان درآمدهاي برآوردي وزارت کار را مطابق با وضعيت فعلي ۱۰ دهک درآمدي حقوق بگير بخش خصوصي دانست ولي در بخش هزينه ها به ويژه در کلانشهرها، نمايندگان کارگران معتقدند هزينه ماهيانه زندگي به ۳ ميليون و ۲۰۰ هزار تومان رسيده است. مراجعه به گزارش هاي مرکز آمار و بانک مرکزي نيز مُهر تاييدي به عبور هزينه هاي زندگي در شهرها به ويژه کلانشهرها از مرز ۳ ميليون تومان در ماه است.
صحبت هفته گذشته محمدباقر نوبخت؛ معاون رئيس جمهور که گفته بود دولت به فکر حذف يارانه افرادي که ماهيانه کمتر از ۳ ميليون تومان درآمد دارند نيست چون با ارقام کمتر از آن نمي توان زندگي را اداره کرد هم گواه ديگري بر ميليوني بودن مخارج در شهرها و عدم مطابقت درآمدهاي فعلي و همچنين حقوق و دستمزدهاي مصوب شوراي عالي کار با نيازهاي واقعي شاغلان است.
همچنين مي توان به اين موضوع اشاره کرد که دولت در طرح بانکي وام ۱۶۰ ميليوني خريد مسکن که داراي اقساطي حدود ۲ ميليون تومان در ماه است نيز اقشار حقوق بگير متوسط را مدنظر قرار داده که از نظر دولت دستکم بالاي ۲ ميليون تومان در ماه حقوق دارند و جامعه هدف اين وام هرگز گروه هاي با درآمد مصوب شوراي عالي کار و ۸۱۲ هزار تومان حداقل مزد و يا نهايتا يک ميليون و ۲۰۰ تا يک ميليون و ۵۰۰ هزارتومان حقوق ماهيانه نيست و اين مسئله در گفتار خود مسئولان نيز وجود دارد.
اينها همه نشان از فاصله گرفتن دستمزدها از نرخ تورم در طول دستکم يک دهه اخير و همچنين تاثير تورم بر زندگي و معيشت خانوار است. وزير کار مي گويد بررسي ها نشان مي دهد در طول ۳ دهه اخير دستمزدها از نرخ تورم ۳۰.۲۲ درصد فاصله گرفته؛ بنابراين قدرت خريد کارگران نيز به همين ميزان کاهش يافته است.